Η ματαιότητα του AGA chipset

Όσοι με γνωρίζουν προσωπικά και έχει τύχει να συζητήσουν μαζί μου για θέματα σχετικά με την Amiga, πιθανότατα θα με έχουν ακούσει να εκφράζω την άποψη ότι "Amiga είναι η Amiga 500", ότι το AGA chipset ήταν "too little, too late" και ότι το να έχει κάποιος στην κατοχή του Amiga 1200 δεν προσφέρει ουσιαστικά τίποτα τη σήμερον ημέρα (που υπάρχουν σε αφθονία και ετοιμοπαράδοτοι χαμηλού κόστους accelerators) συγκριτικά με το να έχει μία Amiga 500. Φυσικά, ως συνέπεια των παραπάνω, με ενθουσιάζει πολύ περισσότερο η κυκλοφορία ενός νέου παιχνιδιού ή demo για την Amiga 500, παρά αυτή κάποιου αντίστοιχου τίτλου που απαιτεί AGA chipset. Το επιχείρημα μέχρι τώρα ήταν ότι οι διαφορές είναι ως επί το πλείστον αμελητέες ώστε να δικαιολογήσουν το τίμημα (το να μην τρέχει δηλαδή αυτή η παραγωγή σε οποιαδήποτε Amiga εκεί έξω).

Και πράγματι, οι τίτλοι που είχαν δημιουργηθεί αποκλειστικά για Amigas εφοδιασμένες με AGA chipset (A1200, A4000, CD32) είναι εκεί έξω για να υποστηρίξουν την άποψή μου: στη συντριπτική τους πλειοψηφία προσέφεραν απλώς λίγο περισσότερα χρώματα ταυτόχρονα επί της οθόνης. Σιγά τα αυγά, λέω εγώ.

Μέχρι που εμφανίστηκε ο ταλαντούχος κύριος Lowenstein, πρώτα με το Reshoot και στη συνέχεια (και βασικά) με το Reshoot-R, το απόλυτο shooter για AGA equipped Amigas, το killer app που φτάνει μόνο του να δικαιολογήσει την αγορά ενός τέτοιου μηχανήματος! Φτάνει, όμως; Και, το πιο σημαντικό - και επιστρέφοντας στο αρχικό point -, αξίζει η προσπάθεια ανάπτυξης παιχνιδιών και demos αποκλειστικά για μηχανήματα με AGA chipset; Στην τελική, από τις Amigas που πουλήθηκαν συνολικά ποιο ποσοστό είχε OCS/ECS chipset και ποιο AGA; Ήταν αρκετές οι A1200, A4000 και τα CD32 που πουλήθηκαν ώστε να δικαιολογήσουν κάτι τέτοιο;

Λοιπόν, το Retro Planet έρχεται να απαντήσει σε αυτό το ερώτημα! Όπως διαβάζουμε στο νέο τεύχος του περιοδικού, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποίησε ο Petro Tyschtschenko, που εργάστηκε ως business administrator στην Commodore Ευρώπης από το 1982 μέχρι και το 1994, οι ακριβείς αριθμοί από Amigas που πουλήθηκαν στην Γερμανική αγορά σε όλη τη διάρκεια της εμπορικής ζωής του μηχανήματος είναι οι παρακάτω:

Amiga 500: 1.160.500

Amiga 600: 193.000

Amiga 2000: 124.500

Amiga 1200: 95.500

Amiga 500+: 79.500

Amiga 1000: 30.500

Amiga CD32: 25.000

Amiga CDTV: 25.800

Amiga 3000: 14.380 (περιλαμβάνονται και οι Amiga 3000T)

Amiga 4000: 11.300 (περιλαμβάνονται και οι Amiga 4000Τ)

Για να μην παιδεύεστε με προσθέσεις, ο συνολικός αριθμός από Amigas που πουλήθηκαν στην Γερμανική αγορά προκύπτει ότι είναι 1.759.980 κομμάτια. Φυσικά, η μερίδα του λέοντος ανήκει στην αειθαλή Amiga 500 με 1.160.500 μονάδες, η οποία πραγματικά αποδείχτηκε ότι ήταν η VolksAmiga (!) και, ούτε λίγο ούτε πολύ, ο υπολογιστής χάρη στον οποίο όλη αυτή η θαυμάσια τεχνολογία δεν χάθηκε στη λήθη και στα μαύρα κατάστιχα της ιστορίας των υπολογιστών.

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονίσουμε ότι, αν και δεν έχουμε τους αντίστοιχους αριθμούς και για τις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες (έτσι κι αλλιώς η εμπορική καριέρα της Amiga στον υπόλοιπο πλανήτη δεν ήταν αυτή που θα χαρακτηρίζαμε ως "λαμπρή"), θεωρούμε τα ποσοστά σε πωληθείσες μονάδες στην Γερμανική αγορά ως αντιπροσωπευτικές των πωλήσεων των μοντέλων του υπολογιστή σε όλη την Ευρώπη.

Από τα νούμερα αυτά λοιπόν, βλέπουμε ότι οι πωληθείσες Amigas ΧΩΡΙΣ AGA chipset ήταν 1.628.180 κομμάτια, ενώ αυτές που διέθεταν το "επαναστατικό" αυτό χαρακτηριστικό ήταν 131.800 κομμάτια. Κάνοντας την αναγωγή διαπιστώνουμε ότι οι Amigas που πουλήθηκαν με AGA chipset ανέρχονται στο... συγκλονιστικό 7,49%! Ναι, το νούμερο είναι εντυπωσιακά μικρό και εννοείται και εξυπακούεται ότι αν η Commodore δεν είχε πτωχεύσει το 1994 θα είχαν πουληθεί πολλές ακόμα Amigas με AGA, καθώς μόνο αυτές παράγονταν έτσι κι αλλιώς τα τελευταία δύο χρόνια.

Το θέμα όμως είναι ότι, όπως φαίνεται από τα νούμερα, όταν κάποιος ή κάποιοι φτιάχνουν ένα νέο demo ή παιχνίδι για Amiga το οποίο - συνήθως για λόγους ευκολίας για τους δημιουργούς - τρέχει μονάχα σε AGA chipset, αυτομάτως αφήνουν στην "απέξω" το 92,51% των υπολογιστών που δυνητικά θα μπορούσαν να τρέξουν αυτή την παραγωγή!

Φυσικά, ας μην κοροϊδευόμαστε, θα είναι θαύμα εάν εκεί έξω από τις 1.759.980 Amigas που πουλήθηκαν στην Γερμανία υπάρχουν ακόμα οι 100.000, αλλά, όπως και να 'χει, θα είναι λογικό να θεωρήσουμε ότι και αυτές που έχουν μείνει εν ενεργεία (που λέει ο λόγος) υφίστανται με πάνω-κάτω την ίδια αναλογία. Που, πολύ χοντρικά σημαίνει ότι για κάθε μία Amiga με AGA, υπάρχουν άλλες 9 χωρίς αυτό!

Κατά συνέπεια, καλό θα είναι οι developers εκεί έξω, την επόμενη φορά που θα αποφασίσουν να φτιάξουν κάτι για την (κάποτε) δημοφιλή πλατφόρμα της Commodore, να το σκεφτούν και 2 και 3 φορές προτού αποφασίσουν ελαφρά τη καρδία ότι η παραγωγή τους θα απαιτεί AGA chipset. Και, εννοείται, γράφοντας αυτό δεν αναφέρομαι σε τίτλους όπως το απίθανο Reshoot-R το οποίο πραγματικά "ξεζουμίζει" το AGA, αλλά μάλλον σε κυκλοφορίες όπως είναι το Rygar AGA, που "ζητάει" επεξεργαστή Motorola 68EC020, 2MB RAM και AGA chipset για να δώσει το αποτέλεσμα που έδινε ένα coin op με 2 x Z80 επεξεργαστές, παλέτα 1024 χρωμάτων και μέγιστη ανάλυση 256x224 pixels!

Όλα όσα διαβάσατε μέχρι αυτό το σημείο δημοσιεύθηκαν για πρώτη φορά πριν από 15 περίπου μήνες στο blog μου Dony's (not only) New Stuff for Old Computers. Η κυκλοφορία των Inviyya, Tiny Bobble, Tinyus αλλά και η επερχόμενη των Super Sprint και Reshoot Proxima με έβαλαν στη διαδικασία να επαναπροσεγγίσω το θέμα, βάζοντας και τα νέα δεδομένα (τις νέες κυκλοφορίες, δηλαδή) στο τραπέζι. Αν άλλαξα άποψη; Το αντίθετο, νομίζω ότι ενισχύθηκαν ακόμα περισσότερο τα όσα έγραφα τον Ιανουάριο του 2020!

Βλέπετε, οι νέοι τίτλοι που κυκλοφόρησαν στο διάστημα που μεσολάβησε είναι όχι απλά υψηλής ποιότητας, αλλά - ειδικά οι δημιουργίες του Pink των Abyss - σε κάνουν να αναρωτιέσαι πόσα πια έχει να δώσει το original chipset (OCS). Επίσης, θεωρώ ότι καταρρίπτουν ολοκληρωτικά το επιχείρημα ότι "το OCS έχει ξεζουμιστεί, να δούμε τι έχει να προσφέρει το AGA", καθώς, μέσα σε διάστημα 15 μηνών γίναμε μάρτυρες εξαιρετικών κυκλοφοριών που τρέχουν σε όλες τις Amigas, και όχι μονάχα στο 7,5% αυτών.

Μια και ανέφερα το περίφημο αυτό 7,5%, το ποσοστό δηλαδή που συνθέτουν οι συνολικές πωλήσεις που είχαν οι Amigas με AGA chipset επί του συνόλου των υπολογιστών της σειράς που κυκλοφόρησαν από το 1985 μέχρι και το 1994, θεωρώ πως θα πρέπει να τονίσω αυτό που για μένα είναι κάτι παραπάνω από ξεκάθαρο: λέω ξεκάθαρα "ναι" στις AGA only παραγωγές, αρκεί αυτές να δικαιολογούν τις hardware απαιτήσεις τους. Δεν μπορώ και δεν πρόκειται ποτέ να δω με το ίδιο μάτι το Super Sprint με το Reshoot Proxima, όταν το πρώτο έχει στατική οθόνη με λιγοστά sprites και το δεύτερο parallax vertical scrolling με ένα σκασμό από κινούμε αντικείμενα. Γιατί και τα δύο απαιτούν AGA; Το Reshoot Proxima για να το ξεζουμίσει πιθανότατα, ακολουθώντας τα χνάρια του προγόνου του Reshoot-R. Το Super Sprint από την άλλη, έτσι, "για να μην ταλαιπωρούμαστε" στον δρόμο που χάραξε το Rygar AGA (δεν είναι τυχαίο ότι τα δύο παιχνίδια αποτελούν προϊόν της δουλειάς του ίδιου coder (McGeezer) νομίζω...

Πριν από κάποιους μήνες, σε μία συζήτηση στο Facebook κάποιος υποστήριζε με φανατισμό ότι το Tinyus (που τονίζω ότι τρέχει σε Amiga 500) έπρεπε να απαιτεί όχι μονάχα Amiga 1200, αλλά και Amiga 1200 με accelerator προκειμένου να μην έχουμε dropped frames σε καμία απολύτως περίπτωση. Με λίγα λόγια, η θέση του ήταν ότι όχι μονάχα πρέπει να απορρίψουμε το 92,5% των Amigas λόγω chipset, αλλά και αρκετές ακόμα λόγω accelerator, μονάχα για να επιτευχθεί κάτι που α) δεν θα γίνει αντιληπτό από την πλειοψηφία και β) δεν ισχύει ούτε στο ίδιο το coin op! Εντάξει, με όσα διαβάσατε μέχρι τώρα καταλαβαίνετε ότι δεν πρόκειται ποτέ να ασπαστώ αυτή την άποψη - και όχι μονάχα αυτό, αλλά θα συνεχίσω να υποστηρίζω με σθένος το αντίθετο. Είτε πρόκειται για την πλατφόρμα της Amiga, είτε για αυτήν του Atari ST, είτε ακόμα για εκείνη του ZX Spectrum, όποιος αποφασίσει να αποκλείσει από τις δημιουργίες του την πλειοψηφία των μηχανημάτων που υπάρχουν, ας το κάνει για σοβαρό λόγο, ας το πράξει για κάτι που θα μας υποχρεώσει να του βγάλουμε το καπέλο και να χειροκροτήσουμε με θαυμασμό, όχι αραδιάζοντας επιχειρήματα που αποδεικνύονται μονάχα από την παράθεση δεκάδων τεχνικών χαρακτηριστικών αλλά όχι στην πράξη. Για να γίνει απολύτως κατανοητό αυτό που εννοώ, ας υποθέσουμε ότι θέλουμε να μεταφέρουμε στην Amiga ένα παιχνίδι που εμφανίζει ταυτόχρονα 38 χρώματα επί της οθόνης: θα πρέπει να επιλέξουμε να "πέσουμε" στα 32 χρώματα και να τρέχει στο 100% των μηχανημάτων ή να επιμείνουμε αυστηρά στα 38 χρώματα και να το φτιάξουμε για AGA chipset; Είναι πολύ απλοϊκό το παράδειγμα αλλά, για εμένα, είναι και εξίσου προφανής η απάντηση...